Brandend maagzuur en aanverwante problemen uitgelegd vanuit de acupunctuur.
De maag is te vergelijken met een oventje. Op het moment dat er eten binnenkomt, moet de maag het spijsverteringsvuurtje gaan verwarmen omdat het eten verteerd moet worden. Daarvoor is een temperatuur van 37 graden nodig. Als je eet, gaat de maag dus warmte genereren om te kunnen verteren.
Wanneer de maag leeg is, koelt het oventje weer af. Tenminste, zo zou het moeten zijn.
In sommige gevallen blijft de maag ook na het eten hitte genereren, met alle gevolgen van dien. Het brandend gevoel in de slokdarm en/of keel wordt veroorzaakt door lucht uit de maag die door de hitte omhoog komt. Wij zijn immers stukjes natuur, dus de wetten van de natuur gelden ook in ons lichaam: warme lucht stijgt. Omdat de te warme lucht in de maag stijgt, gaat deze vervelen in de slokdarm en soms ook in de keel. Dat voel je als ‘brandend maagzuur’ of ‘zuurbranden’. Dat ‘brandende’ gevoel geeft aan dat er sprake is van hitte, het is immers te warm en dus voelt het brandend.
Vaak zie ik in de praktijk andere bijkomende problemen die ervaren worden als gevolg van deze hitte in de maag. Zo geven deze mensen regelmatig aan dat ze vaak honger hebben. Ze zouden de hele dag kunnen eten. Vanuit de Chinese geneeskunde is dit een logisch gevolg van de hitte die de maag blijft genereren. De maag blijft immers in de verteringsstand en dus blijft hij om eten vragen. Overigens kan het bij maagzuurproblemen ook voorkomen dat de eetlust juist verminderd is.
Een ander logisch bijkomend probleem is dat deze mensen snel een droge keel en/of een droge mond ervaren. Soms gaat dit gepaard met keelpijn. Ook dit is het gevolg van de natuurwetten; als de zon gaat schijnen, drogen de regenplassen op. Dus als het te warm is in de maag, worden de vloeistoffen aangetast en ontstaat er droogte. Een droge mond, droge keel en keelpijn kunnen dus gevolgen zijn van droogte door hitte in de maag.
Verder kunnen deze mensen erge dorst krijgen en behoefte hebben aan een glas koud water. Dit is een onbewuste poging om het vuur in de maag te blussen.
Wat ik ook vaak hoor is dat mensen met maagzuur regelmatig last hebben van hartkloppingen. Soms zodanig dat ze het gevoel hebben dat hun hart op hol slaat en ze bang zijn dat er iets mis is met hun hart. Vaak hebben deze mensen hiervoor al een dokter of specialist bezocht en is er geen oorzaak gevonden. Het is altijd goed om uit te laten sluiten dat er niets met het hart aan de hand is. Maar als daar niets uit komt, weet je nog niet wat het wel is en kamp je nog steeds met de hartkloppingen.
Hier de verklaring vanuit de Chinese geneeskunde voor een onrustige hartslag of een onrustig gevoel in de borstkas: het hart ligt vlakbij de maag hoog in de romp. Op het moment dat de maag te warm is, straalt deze hitte uit naar de omgeving van de maag en krijgt het hart hier ook last van. Het hart raakt als het ware wat geïrriteerd of opgejaagd door de hitte van de maag.
In veel gevallen wordt er ook een onbestemd gevoel van innerlijke onrust ervaren. Dit gevoel van onrust kan in de borstkas zitten, maar kan zich ook uiten in de vorm van bijvoorbeeld rusteloze benen. Soms gaat dit gepaard met moeite om diep te kunnen inademen. Ook dit is het gevolg van de warme lucht die stijgt waardoor de ademhaling niet goed naar beneden kan.
Deze innerlijke onrust kan ook van invloed zijn op het slapen. Het valt immers niet mee om rust te vinden als je wil slapen terwijl er een onrustige brand in je maag woedt. Dit geeft een onrustig gevoel van binnen waardoor ontspannen en dus slapen lastig kan zijn.
Een ander symptoom van hitte in de maag is het hebben van hoofdpijn en dan met name aan het voorhoofd/boven de ogen. Dit heeft te maken met het verloop van de maagmeridiaan (de energiebaan van de maag). De maagmeridiaan loopt zowel door de maag als via een groot deel van het gezicht naar het voorhoofd. De hitte in de maag wordt dus via de meridiaan vervoerd naar andere delen en kan zo hoofdpijn veroorzaken.
Verder loopt de maagmeridiaan door de dikke darm waardoor darmproblemen ook vaak gezien worden bij mensen die last hebben van brandend maagzuur. Dit hoeft echter niet het geval te zijn. Soms zit de hitte alleen in de maag en heeft deze zich (nog) niet uitgebreid naar andere gebieden in het lichaam.
Als ik in de praktijk aan mijn cliënten met maagzuur uitleg wat er volgens de Chinese geneeskunde in het lichaam aan de hand is, geef ik er vaak het voorbeeld bij van de pan met soep op het fornuis. Als je een pan soep op het fornuis zet, kan deze gaan koken. Als de soep gaat koken, wordt deze onrustig; hij gaat wat kolken en borrelen. Dit is de innerlijke onrust die hitte met zich meebrengt en die je kunt ervaren. Wanneer het vuur onder de pan niet lager gezet wordt, wordt de soep steeds heter en gaat steeds harder koken. Op een gegeven moment kookt de soep over. Het deksel wordt dan door de soep omhoog geduwd waardoor de pan overstroomt. Dit is het moment dat het maagklepje open geduwd wordt en het brandend maagzuur in de slokdarm te voelen is. Nu snap je waarschijnlijk ook waarom mensen vaak te horen krijgen dat ‘het maagklepje niet goed sluit’. Hiermee wordt dan een verklaring gegeven voor het maagzuur in de slokdarm. In de Chinese geneeskunde draaien we het om: door de hitte in de maag stijgt de lucht en wordt het maagklepje open geduwd. Als de soep overkookt, komt de deksel van de pan ook omhoog. Dus het maagklepje sluit niet goed vanwege de warme luchtstroom die vanuit de maag omhoog komt.
Wat doen we hier aan met acupunctuur? We pakken de oorzaak aan. Wat doe je om te voorkomen dat de pan overkookt? Je haalt de warmtebron onder de pan weg; je haalt de pan van het vuur of je draait het vuur lager.
We gaan dus niet de maag beschermen tegen het maagzuur, want daarmee gaat de temperatuur in de maag niet omlaag. We gaan ook niet zorgen dat er minder maagsappen worden aangemaakt, want deze zijn nodig voor het verteren van je voedsel. Dan zouden we het probleem alleen maar verplaatsen. Overigens is dat ook niet relevant, want het maagzuur is niet het probleem. Het probleem is de te hoge temperatuur in de maag. Het vuur onder de pan dat te hoog staat.
In de acupunctuur pakken we dit probleem bij de wortel aan: we blussen de hitte. We zetten het vuur lager zodat de temperatuur in de maag weer goed is. Op die manier verdwijnen dan ook de andere gevolgen die de hitte met zich meebracht. De soep wordt weer rustig, kookt niet meer over en de deksel blijft op de pan. De rust in de maag en in de rest van het lichaam keert terug. De bijbehorende hoofdpijn verdwijnt, de rusteloze benen vinden weer rust en het slapen gaat beter.
Het lichaam heeft diverse acupunctuurpunten die de eigenschap hebben om het lichaam af te koelen. Ook zijn er specifieke acupunctuurpunten die hitte uit de maag kunnen halen, die het vuur lager zetten. Op die manier wordt de balans in het lichaam hersteld. Daarnaast worden er punten gebruikt die helpen om de ademhaling naar beneden te brengen door de energie naar beneden te sturen. Dit helpt de energie van de maag weer de goede kant op te laten gaan.
Daarnaast wordt er in de behandeling aandacht besteed aan voeding; bepaalde voedingsmiddelen kunnen namelijk maagzuur in de hand werken. Je krijgt dus tips over wat je zonder problemen kunt eten en drinken, maar ook wat je beter kunt laten staan omdat het de temperatuur in de maag negatief kan beïnvloeden. Zo wordt voorkomen dat de maagzuur op langere termijn weer terug komt.
Het aantal behandelingen en de frequentie is afhankelijk van de hardnekkigheid van het probleem en van de manier waarop het lichaam op de behandelingen reageert. Ieder mens is uniek, dus hier zijn geen garanties te geven. Wel kan ik mijn praktijkervaring delen:
Over het algemeen zie ik dat dit probleem aardig te behandelen is met acupunctuur. In vijf behandelingen zijn we vaak al een heel eind. Na één a twee behandelingen merken mensen over het algemeen al verbetering. Vaak zijn er dan nog een paar behandelingen nodig voor een blijvender effect. Afhankelijk van het verloop van het herstel wordt de frequentie bepaald. Soms is behandeling na een week nodig en soms kunnen er twee of drie weken tussen de behandelingen gelaten worden. In een enkel geval is er blijvend behandeling nodig door bijvoorbeeld eens per maand te behandelen om te voorkomen dat het maagzuur weer op gaat spelen.
Een gezonder alternatief dan structureel ‘maagbeschermers’ slikken!